कुणबी नोंदी कश्या शोधायच्या? दुसरी सोपी पद्धत

कुणबी नोंदी शोधण्यासाठी, तुम्ही अनेक सरकारी कागदपत्रे आणि अभिलेखांची तपासणी करू शकता, विशेषतः महसूल आणि शैक्षणिक विभागांमधील. अनेक जिल्ह्यांनी कुणबी नोंदी ऑनलाइन उपलब्ध करून दिल्या आहेत, तर काही ठिकाणी तुम्हाला प्रत्यक्ष कार्यालयात जावे लागेल.

ऑनलाइन पद्धत:

जिल्ह्यांच्या संकेतस्थळांना भेट द्या: अनेक जिल्ह्यांनी त्यांच्या अधिकृत संकेतस्थळांवर कुणबी नोंदींची यादी प्रकाशित केली आहे. उदाहरणार्थ, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड, आणि पुणे जिल्ह्यांनी त्यांच्या संकेतस्थळांवर या नोंदी उपलब्ध केल्या आहेत.
आपले सरकार पोर्टल तपासा: महाराष्ट्र शासनाच्या 'आपले सरकार' या ऑनलाइन पोर्टलवर जात प्रमाणपत्र आणि इतर सेवांची माहिती उपलब्ध आहे.
शिंदे समितीचा अहवाल: निवृत्त न्यायाधीश संदीप शिंदे यांच्या अध्यक्षतेखालील समितीने मराठवाड्यातील कुणबी नोंदींचा शोध घेतला आहे. या समितीने केलेल्या शिफारशी आणि संकलित माहितीचाही उपयोग होऊ शकतो.
कुणबी जात प्रमाणपत्रासाठी अर्जाचा उदाहरण फॉर्म आणि ऑनलाइन अर्ज स्टेप-बाय-स्टेप मार्गदर्शन

प्रत्यक्ष कार्यालयातून शोध घेण्याची पद्धत:

महसूल विभागातील अभिलेख:

- गाव नमुना नंबर ६ (वारस नोंदी): या नमुन्यामध्ये कुटुंबाच्या वारस हक्काची माहिती असते. यामध्ये तुमच्या पूर्वजांच्या नावापुढे 'कुणबी' असा उल्लेख असू शकतो.
- ७/१२ आणि ८अ उतारे: शेतजमिनीच्या या उताऱ्यांमध्ये काहीवेळा जुन्या नोंदींमध्ये 'कुणबी' असा उल्लेख आढळतो.
- फेरफार: जमिनीच्या नोंदींमध्ये झालेले बदल किंवा हस्तांतरण दर्शवणारे हे दस्तऐवज तपासल्यास जुनी माहिती मिळू शकते.
- कोतवाल बुक: गावातील जुने कोतवाल बुक तपासा, यामध्ये गावातील रहिवाशांची माहिती असते. यातही कुणबी नोंदी सापडू शकतात.
- कुणबी प्रमाणपत्रासाठी अर्ज कसा करायचा

शिक्षण विभागातील अभिलेख:

- शाळा सोडल्याचा दाखला (TC): तुमच्या किंवा तुमच्या रक्ताच्या नातेवाईकाच्या (उदा. वडील, आजोबा) शाळा सोडल्याच्या दाखल्यावर 'कुणबी' अशी जात नोंद केलेली असू शकते.
- वडिलांचे जात प्रमाणपत्र: तुमच्या वडिलांचे जात प्रमाणपत्र आधीच 'कुणबी' असल्यास ते पुरावा म्हणून वापरता येते.

अन्य सरकारी अभिलेख:

गॅझेट नोटिफिकेशन: जुने गॅझेट तपासा.
जुनी नोंदणी पुस्तके: विवाह नोंदणी, जनगणना नोंदी यांसारख्या जुन्या सरकारी दस्तऐवजांमध्ये नोंदी असू शकतात.
शोध घेण्यापूर्वी काही महत्त्वाच्या गोष्टी:
कुटुंबातील रक्ताचे नातेवाईक: तुमचे आजोबा, पणजोबा किंवा इतर रक्ताच्या नातेवाईकांकडे 'कुणबी' असल्याचे जुने पुरावे असल्यास ते सर्वात महत्त्वाचे ठरतात.
माहितीचा स्रोत निश्चित करा: तुम्हाला कोणत्या ठिकाणच्या नोंदी शोधायच्या आहेत (उदा. गाव, तालुका) ते निश्चित करा.
आवश्यक कागदपत्रे: शोध घेण्यासाठी अर्ज करताना आधार कार्ड, रहिवासी पुरावा आणि इतर आवश्यक कागदपत्रे सोबत ठेवा.
तुम्ही जिल्हाधिकारी कार्यालय, तहसील कार्यालय किंवा संबंधित सरकारी विभागांशी संपर्क साधून अधिकृत माहिती मिळवू शकता.

02सप्टेंबर 2025 चा जि.आर. चे फायदे (मनोज जरांगे पाटील)

कुणबी नोंदी शोधण्यासाठी ?वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)

1. कोणत्या ठिकाणी कुणबी नोंदी उपलब्ध आहेत?
कुणबी नोंदी संबंधित जिल्ह्याच्या किंवा तालुक्याच्या शासकीय संकेतस्थळांवर उपलब्ध असतात. उदाहरणार्थ, Nanded.gov.in जिल्ह्याच्या संकेतस्थळावर कुणबी उल्लेख असलेल्या नोंदी शोधता येतात.
2. कशा प्रकारच्या नोंदींमध्ये कुणबी उल्लेख असू शकतो?
महसुली विभाग, जन्म आणि मृत्यूच्या नोंदी, आणि शैक्षणिक नोंदी यांसारख्या विविध प्रकारच्या दस्तऐवजांमध्ये कुणबी उल्लेख सापडू शकतो.
3. या नोंदी कशा स्वरूपात मिळवता येतात?

जिल्हा किंवा तालुका पातळीवरील संकेतस्थळांवर या नोंदी PDF स्वरूपात उपलब्ध असू शकतात, जसे की Kolhapur.gov.in संकेतस्थळावर GORAMBE2.PDF नावाची फाइल आढळली.

4. नोंदी शोधताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात?

तुम्ही ज्या व्यक्तीच्या नोंदी शोधत आहात, त्या व्यक्तीचे नाव, तालुका आणि गाव यासारख्या माहितीचा वापर करून नोंदी शोधता येतात.

कमी इन्वेस्त जास्त पैसा
5. कुणबी आणि मराठा यांच्यातील संबंधांबद्दल काही माहिती आहे का?
- एप्रिल 2005 मध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने मराठा ही कुणबींची पोटजाती नसल्याचा निर्णय दिला आहे. त्यामुळे कुणबी आणि मराठा या दोन वेगळ्या जाती आहेत, असे समजले जाते.