"कुणबी "प्रमाणपत्रासाठी अर्ज कसा करायचा?

चला तर मग, "मराठा आरक्षणाचा जी.आर. (शासन निर्णय) ०२ सप्टेंबर २०२५ रोजी कसा अमलात येईल?" हे मी अगदी सोप्या भाषेत समजावून देतो, जेणेकरून शिक्षण नसलेलाही व्यक्ती ते सहज समजू शकेल.

---

✅ काय झाला निर्णय? (GR म्हणजे काय?)

• GR म्हणजे "शासन निर्णय".

• सरकार जेव्हा काही ठरवतं, जसं की कोणाला आरक्षण द्यायचं, कोणत्या कागदांवर त्यांना सोयी मिळतील, हे सर्व GR मध्ये लिहिलं जातं.

---

✅ ०२ सप्टेंबर २०२५ रोजी काय ठरलं?

मराठा समाजासाठी खालील महत्त्वाचे निर्णय सरकारने घेतले:

1. मराठा समाजाला कुणबी मानायचं

• सरकार म्हणतं की "मराठा समाजाच्या पूर्वजांचं नाव जुन्या दस्तांमध्ये 'कुणबी' म्हणून आहे"

• म्हणून आता, मराठा लोकांना 'कुणबी जात प्रमाणपत्र' दिलं जाईल.

---

2. कुणबी म्हणजे काय?

• कुणबी ही एक मागासवर्गीय जात आहे (SEBC – Socially and Educationally Backward Class).

• या प्रवर्गाला शैक्षणिक आणि नोकरीत आरक्षण मिळतं.

• म्हणून मराठा लोकांना कुणबी मानलं, तर त्यांनाही आरक्षण मिळेल.

---

3. गावात लावले जाणारे बोर्ड (साबीत करणारे पुरावे)

• जुन्या सरकारी दस्तांमध्ये (उदा. "हैदराबाद गॅझेट" नावाचं पुस्तक), 58 लाख लोकांचे पुरावे सापडले आहेत.

• हे पुरावे आता गावातल्या बोर्डवर लावले जातील, म्हणजे कुणीही पाहू शकेल.

---

4. जात प्रमाणपत्र कसं मिळेल?

1. तुम्हाला कुणबी जात प्रमाणपत्र हवं असेल तर अर्ज करायचा.

2. सरकार तुमच्या पूर्वजांची नावं जुने दस्तांमध्ये शोधून पाहणार.

3. हे काम ९० दिवसांत (३ महिन्यात) पूर्ण होईल.

4. जर सगळं बरोबर असेल तर तुम्हाला प्रमाणपत्र मिळेल.

---

5. एक विशेष समिती काम करतेय

• सरकारने एक समिती नेमली आहे (न्यायमूर्ती शिंदे समिती)

• ही समिती सगळ्या पुराव्यांची तपासणी करते

• तिचं काम ३१ डिसेंबर २०२५ पर्यंत चालेल

---

✅ आता पुढचं काय?

1. आरक्षण मिळण्यासाठी पहिले काम आहे – जात प्रमाणपत्र मिळवणे

2. शाळा, कॉलेज आणि सरकारी नोकरीत हे प्रमाणपत्र दाखवलं, की आरक्षण मिळेल

3. जर न्यायालयाने हरकत घेतली नाही, तर हे आरक्षण कायम राहील

---

🔁 संपूर्ण प्रक्रिया एकदा पुन्हा:

टप्पा	काय घडतं?
1	सरकारने निर्णय घेतला – मराठा समाजाला 'कुणबी' मानायचं
2	गावात बोर्ड लावून माहिती दाखवणार
3	लोकांनी जात प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करायचा
4	सरकार ९० दिवसात तपासून प्रमाणपत्र देणार
5	मग कॉलेज, नोकरी यामध्ये आरक्षण लागू होणार

---

❓ उदाहरण:

तुमचं नाव "रामराव पाटील" आहे.
तुमच्या आजोबांचं नाव जुन्या दस्तांमध्ये "कुणबी" म्हणून आढळलं.
तुम्ही गावात बोर्डवर तो पुरावा पाहिला.
तुम्ही तहसील कार्यालयात जात प्रमाणपत्रासाठी अर्ज केला.
९० दिवसात तुमचं कुणबी प्रमाणपत्र मिळालं.
त्यानंतर तुमचं मुलं-मुलींना कॉलेज किंवा नोकरीत आरक्षण मिळेल.

---

ℹ️ काही महत्त्वाचे शब्द:

• आरक्षण – काही जागा खास मागासवर्गासाठी राखून ठेवणे

• जात प्रमाणपत्र – सरकारी कागद जो दाखवतो की तुम्ही कुठल्या जातीचे आहात

• GR – सरकारचा निर्णय सांगणारा कागद

• हैदराबाद गॅझेट – जुनं सरकारी पुस्तक ज्यात लोकांची माहिती आहे

"कुणबी "प्रमाणपत्रासाठी अर्ज कसा करायचा ?

छान! चला तर मग, अगदी सोप्या भाषेत समजून घेऊया की, मराठा समाजातील व्यक्तींनी "कुणबी जात प्रमाणपत्रासाठी" अर्ज कसा करायचा?

---

✅ कुणबी जात प्रमाणपत्रासाठी अर्ज कसा करायचा?

१. जुना पुरावा (दस्तऐवज) मिळवा

• तुमच्या पूर्वजांचं नाव (आजोबा, पणजोबा, इ.) "कुणबी" म्हणून जुन्या नोंदींमध्ये (उदा. हैदराबाद गॅझेट, 7/12 उतारा, सेवा पुस्तिका इ.) असलं पाहिजे.

• हे पुरावे गावाच्या ग्रामपंचायती, तलाठी, किंवा जिल्हा अभिलेखागार (archives) मध्ये मिळू शकतात.

• सध्या 58 लाख नोंदी ग्रामपंचायत कार्यालयात लावण्यात येणार आहेत – तिथे तुमचं नाव आहे का ते तपासा.

---

२. अर्ज कुठे करायचा?

✅ ऑनलाइन पद्धत (सोपी आणि वेगळी)

1. https://caste.mahaonline.gov.in/ या वेबसाइटवर जा. (हा महाराष्ट्र शासनाचा अधिकृत पोर्टल आहे.)

2. "Apply for Caste Certificate" वर क्लिक करा.

3. तुमचं आधार कार्ड, मोबाईल नंबर, फोटो, आणि जुने पुरावे अपलोड करा.

4. फॉर्म भरून सबमिट करा.

5. अर्ज झाल्यावर तुम्हाला acknowledgement slip (पावती) मिळेल – ती जपून ठेवा.

✅ ऑफलाईन पद्धत (जर इंटरनेट वापरायचं नसेल तर)

1. तहसील कार्यालय (Talathi office / Revenue Department) मध्ये जा.

2. तेथून जात प्रमाणपत्रासाठीचा अर्ज फॉर्म घ्या.

3. फॉर्ममध्ये तुमचं आणि पूर्वजांचं संपूर्ण नाव, गाव, पत्ता वगैरे भरा.

4. लागणारे दस्तऐवज जोडून फॉर्म सबमिट करा.

5. त्यानंतर संबंधित अधिकारी अर्जाची तपासणी करतील.

---

३. लागणारे कागदपत्रे (Documents Required)

कागदपत्र	स्पष्टीकरण
✅ आधार कार्ड	तुमचं ओळखपत्र
✅ जुने पुरावे	जिथे तुमचे पूर्वज 'कुणबी' म्हणून नोंदलेले आहेत (उदा. हैदराबाद गॅझेट)
✅ रहिवासी पुरावा	उदा. विज बिल, रेशन कार्ड
✅ शाळेचा दाखला (जर असेल तर)	तुमचा किंवा वडिलांचा/आजोबांचा
✅ 7/12 उतारा	शेतीवरून ओळख पटवण्यासाठी

---

४. अर्ज झाल्यावर पुढे काय?

• अधिकारी तुमचे दस्तऐवज तपासतील.

• काही वेळेस तपासणीसाठी फोन येऊ शकतो.

• ९० दिवसांत जात प्रमाणपत्र मिळणार, असं सरकारने GR मध्ये म्हटलं आहे.

• तुम्हाला SMS किंवा कॉल येऊन प्रमाणपत्र मिळाल्याची माहिती दिली जाईल.

• तुम्ही ऑनलाइन डाउनलोड करू शकता किंवा तहसील कार्यालयातून घेऊ शकता.

---

✅ टिप: अर्ज करताना या गोष्टी लक्षात ठेवा

• सगळी कागदपत्रे स्पष्ट आणि खरी असावीत.

• जुने पुरावे मिळवणे हे सगळ्यात महत्त्वाचे आहे.

• अर्जाची एक झेरॉक्स प्रत जपून ठेवा.

• अर्जासाठी कोणतेही पैसे लागले, तर पावती घ्या.

---

ℹ️ मदतीसाठी संपर्क:

कार्यालय	संपर्क
तहसील कार्यालय / मंडल कार्यालय	तुमच्या तालुक्यातील मुख्य शासकीय कार्यालय
सेतू कार्यालय / CSC केंद्र	ऑनलाईन अर्जात मदत करणारे केंद्र
महाऑनलाइन हेल्पलाइन	📞 1800 120 8040